خلاصه مباحث این جلسه:
ما ایده های زیادی برای ساخت مستند در ذهن داریم حال سوال اینجاست که کدام ایده مهمتر است؟
چهار معیار زیر معیار هایی ابدایی است که برای مستند سازی به صورت خودجوش و غیر سازمانی بیان می شود
1- توانایی فرد یا گروه (ساخت بعضی موضوع خیلی مهم و ضروری است اما از حد توانایی ما خارج است)
2- امکاناتی و هماهنگی (مثلا ایده ای برای ساخت مستند نیازمند سفر به چند کشور اروپایی است به صورت معمول بدون حمایت سازمانها امکان ساخت این ایده محیا نیست)
3- سیاست و آرمان، فرد یا گروه(بدین معنی که مستند باید با ارزش ها و آرمان سازنده و یا سازندگان تناسب داشته باشد)
4- نیاز ها و میل مخاطب(موضوع مهم است که به مخاطب توجه شود هم به نیازهای آن و هم به میل مخاطب؛ به بیان بهتر باید نیازهای مخاطب را طوری بسازیم که میلش باشد که ان را ببیند)
اما در ادامه طراحی پرسش های فرعی از جلسه قبل:
وقتی پرسش اصلی را روی ستون اصلی ماهی بگذاریم، پرسش های فرعی استخوان های کناری ماهی می شوند. بدین معنی که با پاسخ به پرسش های فرعی، پاسخ پرسش اصلی مشخص می شود.
نکته ای که باید یاداوری کرد این است که پرسشهای فرعی نباید خارج از حیطه پرسش اصلی باشد بدین معنی که اگر پرسش اصلی ما در مورد عواقب است نباید پرسش فرعی ما به چیستی به پردازد بلکه باید همان پرسش اصلی را از دیدگاه مختلف بررسی کند.
حال سوال اینجاست مثلاً اگر ما به عواقب یک موضوع می پردازیم پس تاریخجه ان موضوع چه می شود؟
یعنی اگر به جنایت های اسرائیل می پردازیم به عنوان سوال اصلی پس تاریخچه شکل گیری ان چه می شود و یا اطلاعاتی از این دست؟
پاسخ این است که اول: بخشی از اطلاع مصدری و مقدماتی در مقدمه گفته می شود و دوم: ما که نباید وقتی یک موضوع را بررسی می کنیم همه ان را بیان کنیم، مثلا برای بررسی موضوعی مثل سبک زندگی هزاران مستند باید ساخته شود و حتی در زیر مجموعه های سبک زندگی همین طور بهتر است از کلی گویی و همه چیز گویی پرهیز کنیم و فقط موضوعاتی را بیان کنیم که در پاسخ به سوال مستند ما ضروری است.
مشخص شدن مصاحبه شوندگان:
وقتی پرسش اصلی مشخص شد و پرسش های فرعی نیز طراحی گردید باید برای پاسخ گویی به پرسش های فرعی افرادی را مشخص کنیم.
مثلا برای پاسخ گفتن به پرسش فرعی عواقب که مصرف فست فود برای بدن دارد بهترین کارشناس یک پزشک است.
و یا برای بحث تاثیر آن بر خانواده باید به کارشناسانی توجه کرد که در موضوع خانواده هم به شیوه روانشناسی خانواده و هم خانواده اسلامی کار کرده اند....
طراحی پرسش برای مصاحبه شوندگان:
این مرحله به بعد مرحله ای است که در فیلم مستند به وضوح دیده می شود.
برای طراحی پرسش ها باید دقت کنیم که
اول: به
توان دیدگاه ها و زوایای ان موضوع به پردازیم
دوم: مراقب باشیم از حدود آن موضوع
فرا تر نرویم و فقط پرسشهایی را بپرسیم که لازم است
سوم: دقت داشته باشیم احترام و ادب نسبت به فرد مصاحبه شونده حفظ شده و او را در بیان آزاد بگذاریم و از جر و بحث بی فایده که کمکی به ما نمی کند پرهیز کنیم.
تمرین:یک موضوع کلی انتخاب کنید، آن را زوم کنید تا به ایده اصلی برسید، سوال اصلی مستند را طراحی کرده و بعد سوالات فرعی را مشخص کنید، در اخر برای هر سوال فرعی چند نفر مصاحبه شونده حقیقی یا خیالی بیان کنید؟
در جلسه بعد نمونه هایی از طراحی پرسش از مصاحبه شوندگان کار خواهیم کرد.
